ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ ๔ ในชีวิตประจำวันตามแนวแพทย์วิถีธรรม
เสริมศรี ชวานิสากุล
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ
๑) เพื่อศึกษาหลักอริยสัจ ๔ ในพระพุทธศาสนา
๒) เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ ๔ ในชีวิตประจำวันตามแนวแพทย์วิถีธรรม
๓) เพื่อวิเคราะห์การประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ ๔ ในชีวิตประจำวันตามแนวแพทย์วิถีธรรม เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ แบบการวิจัยเอกสาร ร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า
หลักอริยสัจ ๔ เป็นความจริงอันประเสริฐซึ่งยังปุถุชนผู้ปฏิบัติตามมรรค ๘ ให้เป็นอริยะ มี ๔ ประการ ได้แก่ (๑) ทุกขอริยสัจ คือ อาการไม่สุขสมใจในอารมณ์ต่างๆ (๒) ทุกขสมุทยอริยสัจ คือ ความอยากที่ร่วมด้วยความกำหนัดยินดีในอารมณ์นั้น (๓) ทุกขนิโรธอริยสัจ คือ การละความอยากที่ร่วมด้วยความกำหนัดยินดีในอารมณ์นั้น (๔) ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ คือ การปฏิบัติศีลด้วยปัญญาอย่างตั้งมั่น เพื่อละความกำหนัดในอารมณ์นั้น
การประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ ๔ ในชีวิตประจำวันของแพทย์วิถีธรรม มีแนวคิดว่าการเกิดเป็นทุกข์ ชีวิตที่ไม่รู้ทางพ้นทุกข์จึงต้องทุกข์ไม่สิ้นสุด ผู้มีปัญญาจะรู้ว่า สิ่งที่มีค่าที่สุดในชีวิต คือ ความพ้นทุกข์ ซึ่งเหตุแห่งกองทุกข์ทั้งมวล ก็คือ ความอยากแบบยึดมั่นถือมั่น คนที่เข้าใจเรื่องของกรรมและวิบากกรรมอย่างแจ่มแจ้งได้จริงเท่านั้น จึงจะสามารถละ บรรเทา ทำให้หมดสิ้นไปซึ่งความอยากแบบยึดมั่นถือมั่นอันเป็นเหตุแห่งกองทุกข์ทั้งหมดทั้งมวลในชีวิตได้ โดยเริ่มจากการปฏิบัติศีลไปเป็นลำดับ
การประยุกต์ใช้หลักอริยสัจ ๔ ในชีวิตประจำวันตามแนวแพทย์วิถีธรรม มีความสอดคล้องตามหลักอริยสัจ ๔ ในพระพุทธศาสนา เพราะมุ่งการดับทุกข์ที่ใจเป็นหลัก โดยการปฏิบัติศีลด้วยปัญญาอย่างตั้งมั่น จนกระทั่งละความอยากแบบยึดมั่นถือมั่นได้ ทำให้เกิดปัญญารู้ชัดว่าความอยากแบบยึดมั่นถือมั่นเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ทั้งหมดทั้งมวลตัวจริง